Чыңгыз Айдарбеков Москвага келип, жаңы өкмөттүн аброюна көлөкө түшүрдү
2020-жылы 26-октябрда эртең менен Кыргыз Республикасынын экс-тышкы иштер министри Чыңгыз Айдарбеков күтүүсүздөн Москвага учуп келди. Албетте, анын күтүүсүз сапары айрыкча Россия тарапты тангалдырбай койгон жок.
Тышкы иштер министри Руслан Казакбаевдин иш сапарынан эки күн өтүп-өтпөй эле баш көтөрүп бара каларын эч ким күткөн эмес. Чыңгыз Айдарбеков президенттин стратегиялык тышкы саясый жана инвестиция маселелери боюнча кеңешчиси болуп дайындалган.
Болжолдуу кесиптик тажрыйбасы бар экендиги эске алынды. Бирок кеңешчи катары биринчи иш сапарында Ч.Айдарбеков өзүн дароо ишенимсиз дипломат катары көрсөтүп, тышкы иштер министрлигинин аппаратында «турист» деп бекер айтылбагандыгын дагы бир жолу тастыктады.
Эгерде адам дипломатиялык протоколду жана эл аралык мамилелердин этикасын түшүнсө, анда ал келбеши керек эле. Ошол эле жолугушууларды тышкы иштер министринен бир күн өткөндөн кийин, тышкы иштер министрлеринин ортосундагы келишимдерге жаңы гана кол коюлуп жана эки тараптуу маселелерди чечүү боюнча мындан аркы кадамдар башталгыч гана этаптарда туруп, али көп убакыт талап кылынган учур болчу.
Эгерде биз эгемендүү мамлекет болсок, анда биздин дипломаттар эл аралык коомчулуктун жаңы өкмөткө болгон мамилеси калыптанып калганда, аны түшүнүп, өзүн татыктуу алып жүрүп, бир азга токтоолукту кармап, чымындардай чыргоолонбой, кайра-кайра акча сурап (Россиянын 100 миллион долларына агылып), тажатып аракет кылбашы керек эле.
В.В.Путин “Россия Кыргызстанды бутуна тургузушу үчүн көп иш жасады. Кыргызстанда болуп жаткан нерселер — кыргыз элине түшкөн мүшкүл” деп белгилеп да кетти.
Анда Чыңгыз Айдарбеков кандай максаттарды көздөгөн? Эмнени көрсөткүсү келди? Ал “Руслан Казакбаевге караганда кыйыныраакмын” дегениби? Же экс-президент Сооронбай Жээнбековдун буйругун аткарып жатабы? Алар айткандай, акылга туура келбеген иш болду.
Үч күн бою ал Россия Федерациясынын тышкы иштер министрлигинде бир гана расмий жолугушууну өткөрүп жетишти. Россия Федерациясынын тышкы иштер министри С.В.Лавров аны кабыл алган жок, бул жерде дипломатиялык этикет сакталбай, кызматтан кеткен министрдин өлкөгө болгон мамилесин даана көрсөтөт. Кыргызстан ЖККУнун, ЕАЭБдин, КМШнын жана ШКУнун мүчөсү, биздин башкы өнөктөшүбүз катары кыргыз мамлекетине жана элине алар ар дайым сый-урмат жана колдоо көрсөтүп келген.
Эми минтип Кремль дагы, өкмөт дагы, жадагалса чарбалык ишканалар дагы аны убактылуу президенттин кеңешчиси катары кабыл алышкан жок. Ал бул сапары менен жеке өзүн гана эмес, учурдагы жаңы кыргыз өкмөтүнүн аброюна шек келтирип жаткандыгын түшүнбөгөндүгү өкүнүчтүү.
Ал үч күн эмне кылды? Же бирөөнүн жеке тапшырмасын аткарып жатабы? Кызык, Чыңгыз Айдарбеков Москвада үч күн жүргөндүгү үчүн бюджеттен саякатка канча акча алгандыгын эсептесеңиз, болжол менен 140 миң сом. Өлкөдө бюджеттин тартыштыгы чоң болгон мезгилде мындай ысырапкорчулукка жол берилеби?
Тышкы саясатты аныктоодо жана ишке ашырууда жаңы өкмөт Чыңгыз Айдарбековго таянса, анда алыска баруудан үмүт үзөлүбү?..
"Азия Ньюс" гезити
