Сейдалы Мырзакматов,экономист: “Майда жер титирөөлөр чоң соккулардын алдын алат”
-- Акыркы убакта өлкөбүздө 3-4,5 баллдык жер титирөөлөр көп катталууда. Коомчулукта кооптонуулар бар. Сейсмология институту алдын ала пайдалуу иштердин өтөөсүнө чыга алабы?
-- Сиз берген суроолор, албетте, бул атайын адистер үчүн. Бирок биз, экономисттер коомдук, табигый илимдердин катарында турабыз. Анүстүнө статистика, оюн теориясы, ыктымалдуулук теориясы, кибернетика, математикалык, сызыктуу, сызыктууэмес, экономикалык моделдөө ж.б. илимий дисциплиналар менен көп иштейбиз. Ошол себептен, жер титирөө боюнча адис катары эмес, жалпылаштырылган кандайдыр бир пикирлерди гана айта алабыз.
Кыргыз Республикасы жалпы жонунан сейсмикалык активдүү аймак зонасында, тектоникалык пластырда турат. Статистикага таянсак, майда жер титирөөлөр дайым эле болуп келет. Мындан коркунуч жок. Илимдин акыркы парадигмасы бул тема боюнча ушундай, чакан, бирок тез-тез болгон жер титирөөлөр жеңилдикти камсыз кылат, жумшартат жана күчтүү, чоң соккулардын алдын алат.
-- Сейсмология институту боюнча да кошумчалай кетсеңиз?
-- Бул институт сөзсүз керек. Акыркы жылдарда өлкөбүздө дилетанттык ой-пикирлерди айткандар, баарын акча, материалдык эффект менен эсептегендер көбөйдү. Анын ачык мисалы, улуттук илимдер академиясы боюнча бир нече жыл мурун болгон дискуссиялар. Илимий институттардын ишин дайыма эле материалдык, акчалай сандар менен эсептөөгө болбойт. Фундаменталдык илимдер да так ушундай. Сейсмология жалаң эле прикладдык бүтүм, болжолдоо бере бериши сөзсүз эле акыркы шарт эмес, бул институт келечекке, узак мөөнөттүү мезгилге, перспективага иштейт.
